Plan dnia szkoła- kontrastowe

Wprowadzenie planów dnia za pomocą symboli w szkole to rozwiązanie, które może przynieść wiele korzyści dla wszystkich uczniów, nie tylko dla dzieci niemówiących. Przecież dzieci z autyzmem, ale także wiele innych uczniów, czerpie ogromne korzyści z wizualnego wsparcia w organizacji dnia szkolnego. Plany dnia oparte na symbolach pomagają uczniom lepiej zrozumieć, co się wydarzy, kiedy zmienią się aktywności, a także co od nich się oczekuje. Wprowadzenie takiej metody wspiera rozwój umiejętności społecznych, komunikacyjnych, poznawczych oraz emocjonalnych, przyczyniając się do bardziej efektywnego i pozytywnego doświadczenia edukacyjnego dla wszystkich dzieci.

Zwiększanie przewidywalności i redukcja lęku

Dla wielu dzieci, zwłaszcza tych z autyzmem, przewidywalność i stabilność są kluczowe dla poczucia bezpieczeństwa. Przecież zmiany w harmonogramie dnia szkolnego, niespodziewane przerwy czy nowe zadania mogą wywoływać u nich stres i lęk (Hodgdon, 2016). Plany dnia oparte na symbolach pozwalają uczniom zobaczyć, co się wydarzy, co zmniejsza poczucie niepewności i daje im poczucie kontroli. Badania wskazują, że wizualne wsparcie, takie jak plany dnia, może znacząco zredukować lęk i stres, zwiększając tym samym komfort uczniów w środowisku szkolnym (Ganz, 2007). W efekcie dzieci czują się bardziej spokojne i skoncentrowane, co sprzyja lepszemu przyswajaniu wiedzy.

Wspieranie rozwoju umiejętności komunikacyjnych

Plany dnia za pomocą symboli wspierają rozwój umiejętności komunikacyjnych u wszystkich uczniów, nie tylko tych niemówiących. Przecież symbole pomagają w zrozumieniu abstrakcyjnych pojęć, takich jak czas, kolejność czy zmiana aktywności. Uczniowie mogą nauczyć się, jak nazywać i rozumieć poszczególne czynności, co jest szczególnie ważne dla dzieci z trudnościami językowymi, w tym dzieci z autyzmem (Grove, 2016). Plany wizualne mogą zawierać symbole przedstawiające różne aktywności, takie jak „lekcja,” „przerwa,” „obiad,” czy „zajęcia dodatkowe,” co ułatwia dzieciom orientację w harmonogramie dnia i lepsze zrozumienie, co się dzieje wokół nich.

Wspieranie samodzielności i organizacji

Wizualne plany dnia wspierają rozwój umiejętności organizacyjnych i samodzielności u wszystkich uczniów. Dzieci uczą się, jak planować swoje działania, jakie zadania muszą wykonać i w jakiej kolejności (Light & McNaughton, 2014). To szczególnie ważne dla dzieci z autyzmem, które mogą mieć trudności z organizacją i przewidywaniem kolejnych kroków. Symbole pomagają im lepiej zrozumieć, jakie czynności należy wykonać i w jakim porządku, co sprzyja rozwijaniu samodzielności. Na przykład, plan dnia może zawierać symbole przedstawiające „ubranie na zajęcia sportowe,” „przygotowanie przyborów do lekcji matematyki,” czy „spakowanie plecaka przed wyjściem,” co ułatwia dzieciom organizację i wykonanie zadań.

Redukcja trudnych zachowań

Plany dnia za pomocą symboli mogą także przyczynić się do redukcji trudnych zachowań w szkole. Przecież wiele trudnych zachowań wynika z frustracji, lęku lub niezrozumienia, co się dzieje lub co będzie się działo (Hume, 2008). Dzięki wizualnym planom dnia dzieci mogą lepiej przewidywać, co je czeka, co zmniejsza stres i lęk. Badania pokazują, że stosowanie wizualnych wsparć w postaci planów dnia może prowadzić do zmniejszenia wybuchów emocjonalnych, agresji czy oporu wobec zmian, ponieważ dzieci lepiej rozumieją, co się dzieje i co będzie się działo (Ganz, 2007).

Wspieranie integracji społecznej

Plany dnia za pomocą symboli mogą również wspierać integrację społeczną w klasie. Przecież wszyscy uczniowie, niezależnie od ich zdolności komunikacyjnych, mogą korzystać z wizualnych wsparć, co sprzyja bardziej inkluzywnemu środowisku edukacyjnemu (Blackstone & Hunt Berg, 2003). Kiedy dzieci widzą, że wszyscy uczniowie korzystają z planów wizualnych, czują się bardziej zrozumiane i akceptowane. To może pomóc w budowaniu relacji rówieśniczych, ponieważ dzieci uczą się współpracy i wzajemnego wsparcia. Na przykład, plany dnia mogą zawierać symbole „praca w grupie,” „zabawa zespołowa,” czy „wspólne projekty,” co zachęca do interakcji i współdziałania.

Wspieranie umiejętności poznawczych i nauki

Wizualne plany dnia wspierają rozwój umiejętności poznawczych i procesów uczenia się u dzieci. Przecież rozumienie sekwencji działań, czasu i przestrzeni jest kluczowe dla edukacji. Plany dnia oparte na symbolach pomagają dzieciom lepiej zrozumieć harmonogram dnia, co z kolei ułatwia koncentrację na nauce i zadaniach edukacyjnych (Beukelman & Light, 2020). Na przykład, symbole takie jak „zadanie domowe,” „lekcja języka polskiego,” „przerwa na posiłek” mogą pomóc dzieciom lepiej zrozumieć, co należy zrobić i kiedy. To sprzyja rozwijaniu umiejętności planowania, organizacji i rozwiązywania problemów.

Wspieranie zdrowia emocjonalnego

Wprowadzenie planów dnia opartych na symbolach może również wspierać zdrowie emocjonalne uczniów. Przecież poczucie kontroli i zrozumienia sytuacji jest kluczowe dla zdrowia emocjonalnego, zwłaszcza u dzieci z autyzmem (Hodgdon, 2016). Plany wizualne pomagają dzieciom lepiej zrozumieć, co się dzieje, co zmniejsza poczucie zagubienia i frustracji. Dzięki temu dzieci czują się bardziej komfortowo i spokojnie, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie i gotowość do nauki.

Podsumowanie

Wprowadzenie planów dnia za pomocą symboli w szkole jest zasadne nie tylko dla dzieci niemówiących, ale dla wszystkich uczniów, zwłaszcza tych z autyzmem. Przecież takie plany wspierają przewidywalność, redukcję lęku, rozwój umiejętności komunikacyjnych, organizacyjnych, poznawczych i społecznych oraz zdrowie emocjonalne. Dzięki nim dzieci mogą lepiej zrozumieć otaczający świat, wyrażać swoje potrzeby i uczestniczyć w życiu szkolnym. W podsumowaniu, warto wprowadzać plany oparte na symbolach w środowisku szkolnym, aby wspierać wszechstronny rozwój i dobrostan wszystkich uczniów.

Bibliografia:

• Beukelman, D. R., & Light, J. (2020). Augmentative and Alternative Communication: Supporting Children and Adults with Complex Communication Needs. Paul H. Brookes Publishing Co.
• Blackstone, S. W., & Hunt Berg, M. (2003). Social Networks: A Communication Inventory for Individuals with Complex Communication Needs and Their Communication Partners. Paul H. Brookes Publishing.
• Ganz, J. B. (2007). Effects of Visual Supports on the Behavior of Children with Autism Spectrum Disorders: A Review of the Literature. Education and Training in Developmental Disabilities, 42(3), 352-372.
• Grove, N. (2016). Using Visual Supports for Language Acquisition. Routledge.
• Hodgdon, L. (2016). Visual Strategies for Improving Communication: Practical Supports for School and Home. QuirkRoberts Publishing.
• Hume, K. (2008). Visual Supports in Programs for Children with Autism Spectrum Disorders: A Systematic Review. Education and Training in Developmental Disabilities, 43(3), 305-317.
• Light, J., & McNaughton, D. (2014). Communicative Competence for Individuals who use AAC: From Research to Effective Practice. Plural Publishing.