Pieczemy pierniczki

Wdrażanie osobom niemówiącym schematu pieczenia pierniczków w postaci symboli może być skutecznym narzędziem edukacyjnym, wspierającym rozwój poznawczy, komunikacyjny oraz społeczny. Takie podejście pozwala osobom niemówiącym na lepsze zrozumienie sekwencji czynności związanych z pieczeniem, rozwija umiejętności planowania oraz organizacji, a także zwiększa ich uczestnictwo w aktywnościach społecznych i kulturowych. Ponadto, pieczenie pierniczków ma bogatą historię i tradycję, która dodatkowo wzbogaca to doświadczenie. Poniżej przedstawiono argumenty za wprowadzaniem schematów w postaci symboli oraz krótki rys historyczny pierniczków.

1. Ułatwienie rozumienia i sekwencjonowania czynności

Schematy w postaci symboli mogą znacznie ułatwić osobom niemówiącym zrozumienie i sekwencjonowanie kroków związanych z pieczeniem pierniczków. Badania wskazują, że wizualne wsparcie, takie jak symbole, jest skutecznym narzędziem ułatwiającym naukę sekwencji działań, co jest kluczowe dla rozwoju umiejętności organizacyjnych i samodzielności (Hodgdon, 1995). Dzięki takim schematom, osoby niemówiące mogą łatwiej zrozumieć, jakie kroki należy podjąć w danej kolejności, co zwiększa ich zdolność do samodzielnego uczestnictwa w czynnościach kulinarnych.

2. Wspieranie rozwoju poznawczego i umiejętności manualnych

Proces pieczenia pierniczków angażuje wiele różnych umiejętności. Od precyzyjnych ruchów manualnych (np. wałkowanie ciasta, wycinanie kształtów). Po zdolność koncentracji oraz rozwiązywania problemów (np. określanie ilości składników). Schematy w postaci symboli pomagają osobom niemówiącym lepiej zrozumieć te czynności, co wspiera rozwój ich zdolności poznawczych i manualnych (Ganz et al., 2008). Ćwiczenia takie jak pieczenie mogą również poprawiać koordynację ręka-oko i umiejętności motoryczne.

3. Promowanie integracji społecznej i uczestnictwa w tradycjach kulturowych

Pieczenie pierniczków to aktywność, która ma głębokie zakorzenienie w tradycji wielu kultur. Szczególnie w okresie świątecznym. Umożliwienie osobom niemówiącym uczestnictwa w takich działaniach poprzez użycie symboli. Może sprzyjać ich integracji społecznej oraz pozwala im uczestniczyć w ważnych rytuałach kulturowych (Light & McNaughton, 2014). Praca nad wspólnym celem, takim jak pieczenie pierniczków, może budować więzi społeczne. A także promować pozytywne interakcje między osobami niemówiącymi a ich rówieśnikami, rodzinami czy opiekunami.

4. Redukcja lęku i wzmocnienie poczucia kompetencji

Dla wielu osób niemówiących nowe lub skomplikowane zadania mogą być źródłem lęku i stresu. Stosowanie schematów w postaci symboli. Takich, które jasno przedstawiają każdy krok procesu pieczenia pierniczków, może zmniejszyć lęk. Zwłaszcza przed nieznanym oraz wzmocnić poczucie kompetencji (Hume et al., 2014). Zrozumienie, co się wydarzy i jakie są kolejne kroki, daje osobom niemówiącym większe poczucie kontroli oraz pewności siebie.

5. Wprowadzenie do historii i tradycji pierniczków

Pierniczki to ciastka o bogatej historii i tradycji, które swoje korzenie mają w średniowiecznej Europie. Pierwsze wzmianki o piernikach pochodzą z XII wieku, kiedy to niemieccy mnisi zaczęli piec te aromatyczne wypieki, używając przypraw korzennych, takich jak cynamon, goździki, imbir i gałka muszkatołowa, które były dostępne dzięki rozwojowi szlaków handlowych (Albrecht, 2015). Słowo „piernik” pochodzi od staropolskiego słowa „pierny”, co oznacza „pieprzny”, i odnosi się do użycia ostrych przypraw.

W Polsce pierniki stały się popularne w XVII wieku. Szczególnie w Toruniu, gdzie do dziś funkcjonuje tradycja wypieku pierników toruńskich. Notabene znanych na całym świecie (Cieślikowski, 2013). Pierniczki często przybierały kształty figur świątecznych. Czyli serc, aniołów. A ich dekorowanie było elementem tradycji rodzinnych. Zwłaszcza podczas świąt Bożego Narodzenia.

Ciekawostki o pierniczkach

• Pierniki były niegdyś używane jako lekarstwo na problemy żołądkowe. Ze względu na obecność przypraw korzennych. Które miały właściwości rozgrzewające oraz poprawiające trawienie (Eckardt, 2013).
• W średniowieczu pierniki były często ozdabiane złotem i srebrnymi liśćmi. Były też popularnym prezentem wśród europejskich arystokratów.
• W niektórych kulturach, np. w Niemczech, pierniki (Lebkuchen) były wieszane na choinkach jako dekoracje. Te zaś można było zjeść po świętach (Wolter, 2012).

Podsumowanie

W podsumowaniu należy stwierdzić, iż wdrażanie osobom niemówiącym schematu pieczenia pierniczków w postaci symboli jest wartościowe. Zarówno z perspektywy edukacyjnej, jak i społeczno-kulturowej. Pomaga w rozwoju umiejętności poznawczych. Manualnych, wspiera integrację społeczną, redukuje lęk oraz umożliwia uczestnictwo w tradycjach kulturowych. Dodatkowo, pieczenie pierniczków wprowadza do bogatej historii oraz tradycji kulinarnej. Wzbogacając doświadczenia osób niemówiących.

Literatura:

• Albrecht, S. (2015). The History of Gingerbread. Verlag für Regionalgeschichte.
• Cieślikowski, M. (2013). Pierniki toruńskie: Historia, tradycje, legendy. Muzeum Okręgowe w Toruniu.
• Eckardt, A. (2013). Medieval Food and Cooking: Gingerbread in the Middle Ages. Routledge.
• Ganz, J. B., Bourgeois, B. C., Flores, M. M., & Campos, R. (2008). Implementing visual schedules for students with autism in inclusive classrooms. Teaching Exceptional Children, 41(2), 32-39.
• Hodgdon, L. Q. (1995). Visual Strategies for Improving Communication: Practical Supports for School and Home. Quirk Roberts Publishing.
• Hume, K., Sreckovic, M., Snyder, K., & Carnahan, C. (2014). Use of visual supports with young children with autism spectrum disorders: Evidence-based practice and future directions. Early Childhood Education Journal, 42(5), 397-405.
• Light, J., & McNaughton, D. (2014). Communicative Competence for Individuals who use AAC: From Research to Effective Practice. Paul H. Brookes Publishing Co.
• Wolter, S. (2012). German Baking Traditions: Lebkuchen and Other Christmas Treats. Springer.