Myć zęby konturowe

Wprowadzenie schematu czynności mycia zębów za pomocą symboli konturowych dla osób niemówiących jest ważnym elementem wspierającym rozwój samodzielności, umiejętności samoobsługowych oraz funkcji poznawczych. Używanie symboli konturowych, które są uproszczonymi reprezentacjami czynności, może znacząco ułatwić zrozumienie i wykonanie codziennych czynności higienicznych, takich jak mycie zębów. Poniżej przedstawiono argumenty przemawiające za stosowaniem tej metody.

Wspieranie samodzielności i umiejętności samoobsługowych

Symbole konturowe używane do przedstawienia schematu mycia zębów mogą pomóc osobom niemówiącym w lepszym zrozumieniu sekwencji działań niezbędnych do wykonania tej czynności. Badania pokazują, że wizualne reprezentacje, takie jak symbole konturowe, mogą ułatwiać uczenie się nowych umiejętności oraz wspierać samodzielność w ich wykonywaniu (Bryan & Gast, 2000). Dzięki jasnemu i prostemu schematowi osoby niemówiące mogą lepiej zrozumieć każdy krok mycia zębów, co sprzyja ich samodzielności i zmniejsza zależność od opiekunów.

Ułatwienie przyswajania rutynowych czynności

Wizualne schematy czynności, takie jak mycie zębów, pomagają osobom niemówiącym w przyswajaniu rutynowych czynności. Jak wskazują Hodgdon (1995) oraz Mesibov, Shea i Schopler (2005), wizualne wsparcie umożliwia lepsze zrozumienie i zapamiętanie sekwencji działań, co jest kluczowe w nauczaniu umiejętności funkcjonalnych. Symbole konturowe, które są proste i czytelne, mogą ułatwić zrozumienie każdej części składowej procesu mycia zębów, od nałożenia pasty na szczoteczkę po płukanie ust, co ułatwia przyswajanie i wykonywanie tej czynności.

Redukcja lęku i stresu

Dla wielu osób niemówiących, zwłaszcza tych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, codzienne czynności, takie jak mycie zębów, mogą być źródłem stresu i lęku. Wprowadzenie schematów wizualnych za pomocą symboli konturowych może pomóc w redukcji tego stresu, dostarczając jasnych i przewidywalnych wskazówek, co dokładnie się wydarzy (Hume et al., 2014). Zrozumienie, co należy zrobić i w jakiej kolejności, zwiększa poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności, co może prowadzić do większego komfortu podczas wykonywania czynności higienicznych.

Wspieranie umiejętności sekwencyjnego myślenia i planowania

Użycie symboli konturowych do nauki mycia zębów wspiera rozwój umiejętności sekwencyjnego myślenia oraz planowania. Schematy wizualne pomagają osobom niemówiącym zrozumieć, że mycie zębów składa się z serii kroków. Te zaś muszą być wykonane w określonej kolejności. Jak wskazują Van Der Meer i wsp. (2013), rozwój tych umiejętności jest kluczowy. Dla funkcjonowania poznawczego czy samodzielności. Osoby niemówiące, które uczą się korzystać z takich schematów, mogą rozwijać swoje zdolności do organizowania działań i planowania. A to jest kluczowe w codziennym życiu.

Promowanie zdrowia jamy ustnej

Wprowadzenie schematu mycia zębów za pomocą symboli konturowych promuje również  lepsze nawyki higieniczne oraz zdrowie jamy ustnej. Osoby niemówiące, które mają trudności z rozumieniem werbalnych instrukcji, mogą mieć też trudności z prawidłowym myciem zębów. A to przecież może prowadzić do problemów zdrowotnych. Takich jak próchnica czy choroby dziąseł (Schlosser & Sigafoos, 2006). Wizualne instrukcje w postaci symboli konturowych mogą pomóc w zapewnieniu, iż osoby te wykonują czynności higieniczne poprawnie oraz regularnie. A to przyczynia się do lepszego zdrowia jamy ustnej.

Ułatwienie komunikacji i interakcji z opiekunami

Schematy czynności, takie jak mycie zębów. Przedstawione za pomocą symboli konturowych, mogą również ułatwić komunikację między osobami niemówiącymi a ich opiekunami. Wizualne wsparcie pomaga opiekunom w zrozumieniu, jakie kroki należy podjąć. A także umożliwić osobom niemówiącym wyrażenie swoich potrzeb oraz preferencji (Beukelman & Light, 2020). Dzięki temu proces nauki i wykonywania czynności higienicznych staje się bardziej zrozumiały i efektywny dla wszystkich zaangażowanych.

Podsumowanie

W podsumowaniu należy stwierdzić, iż wprowadzenie schematu czynności mycia zębów za pomocą symboli konturowych jest skutecznym narzędziem wspierającym samodzielność. A także redukcję stresu, rozwój umiejętności poznawczych oraz promowanie zdrowia jamy ustnej u osób niemówiących. Symbole konturowe stanowią prostą oraz efektywną metodę nauczania. Która może przecież znacząco poprawić jakość życia tych osób.

Literatura:

• Beukelman, D. R., & Light, J. (2020). Augmentative and Alternative Communication: Supporting Children and Adults with Complex Communication Needs. Brookes Publishing.
• Bryan, L. C., & Gast, D. L. (2000). Teaching on-task and on-schedule behaviors to high-functioning children with autism via picture activity schedules. Journal of Autism and Developmental Disorders, 30(6), 553-567.
• Hodgdon, L. Q. (1995). Visual Strategies for Improving Communication: Practical Supports for School and Home. Quirk Roberts Publishing.
• Hume, K., Sreckovic, M., Snyder, K., & Carnahan, C. (2014). Use of visual supports with young children with autism spectrum disorders: Evidence-based practice and future directions. Early Childhood Education Journal, 42(5), 397-405.
• Mesibov, G., Shea, V., & Schopler, E. (2005). The TEACCH Approach to Autism Spectrum Disorders. Springer.
• Schlosser, R. W., & Sigafoos, J. (2006). AAC Interventions for Persons with Severe Disabilities. Brookes Publishing.
• Van Der Meer, L., Sigafoos, J., O’Reilly, M., & Lancioni, G. E. (2013). Assessing Preference for AAC Options in Communication Interventions for Individuals with Developmental Disabilities: A Review of the Literature. Research in Developmental Disabilities, 34(1), 255-267.