Kolorowe klocki, Czyli pomoc do czytania uczestniczącego.

Czytanie uczestniczące (ang. shared reading) czyli metoda interaktywnego czytania. W której dorosły (najczęściej rodzic, nauczyciel lub terapeuta) i dziecko wspólnie angażują się w proces czytania książki lub innego materiału tekstowego. Ta forma czytania jest szczególnie istotna w kontekście rozwoju dzieci z różnymi trudnościami komunikacyjnymi, w tym dzieci niemówiących, ponieważ wspiera rozwój umiejętności językowych, poznawczych i społecznych.

Definicja i założenia czytania uczestniczącego

Czytanie uczestniczące polega na aktywnym zaangażowaniu obu stron w proces czytania. Dorosły nie tylko czyta tekst na głos, ale również prowadzi dialog z dzieckiem, zadaje pytania, zachęca do komentarzy i refleksji, a także dostosowuje tempo czytania do potrzeb i reakcji dziecka. Metoda ta opiera się na założeniu, że czytanie to nie tylko mechaniczny proces dekodowania słów, ale także aktywny proces konstrukcji znaczenia i budowania wiedzy o świecie¹.

Znaczenie czytania uczestniczącego w rozwoju językowym

Czytanie uczestniczące odgrywa kluczową rolę w rozwoju językowym dziecka. Badania wykazują, że regularne praktykowanie tej metody znacząco wpływa na rozwój słownictwa, umiejętności rozumienia tekstu oraz umiejętności narracyjnych dzieci². Interaktywna natura czytania uczestniczącego pozwala dzieciom na aktywne uczestnictwo w konstruowaniu znaczeń, co sprzyja rozwijaniu kompetencji językowych i komunikacyjnych. Dzieci uczą się także rozpoznawać i interpretować różne formy językowe, takie jak pytania, odpowiedzi, wyjaśnienia, co jest niezbędne dla ich rozwoju językowego i edukacyjnego.

Korzyści poznawcze z czytania uczestniczącego

Czytanie uczestniczące wspiera rozwój poznawczy dziecka, angażując różnorodne procesy myślowe, takie jak pamięć, myślenie krytyczne i rozwiązywanie problemów. Dzięki interakcji z tekstem i prowadzeniu dialogu na temat treści, dzieci mają możliwość rozwijania umiejętności analitycznych oraz zdolności do formułowania hipotez i wniosków. Czytanie uczestniczące stymuluje również ciekawość poznawczą i motywację do nauki poprzez tworzenie kontekstu emocjonalnie angażującego i poznawczo wzbogacającego³.

Znaczenie emocjonalne i społeczne czytania uczestniczącego

Czytanie uczestniczące ma także istotny wpływ na rozwój emocjonalny i społeczny dziecka. Poprzez wspólne czytanie i dyskusję, dzieci uczą się rozpoznawać i wyrażać emocje, co jest kluczowe dla ich rozwoju emocjonalnego. Metoda ta promuje również budowanie więzi i relacji między dorosłym a dzieckiem, co sprzyja poczuciu bezpieczeństwa i wsparcia emocjonalnego. Wspólne czytanie jest okazją do modelowania i ćwiczenia umiejętności społecznych, takich jak słuchanie, dzielenie się myślami i współpraca⁴.

Podsumowanie

Czytanie uczestniczące jest efektywną metodą wspierającą rozwój językowy, poznawczy, emocjonalny i społeczny dzieci, w tym tych z trudnościami komunikacyjnymi. Aktywne angażowanie dziecka w proces czytania pozwala na bardziej holistyczne podejście do edukacji i wychowania, promując wieloaspektowy rozwój.