Zestawy symboli

Tematyczne zestawy symboli to narzędzia, które wspierają komunikację osób niemówiących, dzieci z autyzmem, afazją oraz innymi trudnościami językowymi. Dzięki zestawom symboli, które są zorganizowane według konkretnych tematów, takich jak jedzenie, pogoda, zajęcia szkolne czy emocje, możliwe jest łatwiejsze wyrażanie myśli, uczuć i potrzeb. Używanie takich zestawów w codziennych sytuacjach przynosi liczne korzyści zarówno w środowisku domowym, jak i edukacyjnym.

Ułatwienie komunikacji i zrozumienia

Tematyczne zestawy symboli ułatwiają komunikację, ponieważ koncentrują się na określonych zagadnieniach, które są istotne w danym kontekście. Osoby niemówiące mogą łatwo znaleźć odpowiedni symbol, aby wyrazić swoje potrzeby, pytania czy emocje. Na przykład, zestaw symboli dotyczący jedzenia może zawierać symbole takie jak „jestem głodny,” „chcę pić,” „sok” czy „kanapka,” co ułatwia porozumiewanie się podczas posiłków. Dzięki temu komunikacja staje się szybsza i bardziej efektywna, a osoby niemówiące czują się bardziej zrozumiane i pewne siebie.

Wspieranie nauki nowych pojęć i słów

Korzystanie z tematycznych zestawów symboli wspiera naukę nowych pojęć i słów, ponieważ umożliwia kontekstowe uczenie się. Dzieci i dorośli mogą uczyć się słów i zwrotów związanych z danym tematem, co ułatwia ich przyswajanie. Na przykład, zestaw symboli związany z pogodą może pomóc w nauce słów takich jak „deszcz,” „słońce,” „zimno” czy „wiatr.” Dzięki temu użytkownicy lepiej rozumieją znaczenie poszczególnych symboli, co wzbogaca ich słownictwo i ułatwia komunikację.

Zwiększenie samodzielności

Tematyczne zestawy symboli wspierają rozwój samodzielności, ponieważ umożliwiają osobom niemówiącym wyrażanie swoich potrzeb i podejmowanie decyzji. Dzięki zestawom, dzieci i dorośli mogą samodzielnie wybierać, na przykład, co chcą jeść, jakie aktywności chcą wykonywać, czy też jakie emocje przeżywają. Na przykład, zestaw symboli dotyczący emocji może zawierać takie symbole jak „jestem wesoły,” „jestem smutny,” „jestem zły,” co umożliwia dzieciom łatwe wyrażenie swoich uczuć bez pomocy dorosłych. To zwiększa poczucie kontroli nad swoim życiem i wspiera rozwój niezależności.

Redukcja stresu i frustracji

Dla osób niemówiących, brak możliwości wyrażenia swoich potrzeb lub zrozumienia innych może być źródłem stresu i frustracji. Tematyczne zestawy symboli pomagają w redukcji tych emocji, ponieważ umożliwiają jasne i szybkie porozumiewanie się w różnych sytuacjach. Na przykład, zestaw symboli dotyczący rutyny dziennej może zawierać symbole „wstać,” „ubierz się,” „jedz śniadanie,” co daje dzieciom przewidywalność i poczucie bezpieczeństwa. Dzięki temu zmniejsza się lęk związany z nieznanymi sytuacjami, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie i zachowanie.

Wspieranie integracji społecznej

Tematyczne zestawy symboli wspierają integrację społeczną, ponieważ ułatwiają uczestniczenie w rozmowach i aktywnościach grupowych. Osoby niemówiące mogą korzystać z symboli, aby wyrazić swoje myśli, opinie i potrzeby, co sprzyja budowaniu relacji z innymi. Na przykład, zestaw symboli związany z zajęciami szkolnymi może zawierać symbole „chcę odpowiedzieć,” „potrzebuję pomocy” czy „nie rozumiem,” co ułatwia komunikację z nauczycielem i rówieśnikami. Dzięki temu osoby niemówiące mogą czuć się bardziej akceptowane i zaangażowane w społeczność.

Ułatwienie organizacji i planowania

Zestawy symboli tematycznych pomagają także w organizacji i planowaniu codziennych czynności. Na przykład, zestaw symboli związany z planem dnia może zawierać ikony oznaczające różne aktywności, takie jak „poranna toaleta,” „śniadanie,” „zajęcia,” „przerwa,” „czas wolny.” To pomaga dzieciom i dorosłym lepiej zrozumieć, co się dzieje w ciągu dnia, i przygotować się na nadchodzące wydarzenia. Dzięki temu zwiększa się przewidywalność i zmniejsza lęk przed zmianami, co wspiera funkcjonowanie w różnych środowiskach.

Podsumowanie

Tematyczne zestawy symboli przynoszą wiele korzyści dla osób niemówiących. Ułatwiają komunikację, wspierają naukę nowych pojęć, zwiększają samodzielność, redukują stres i frustrację, wspierają integrację społeczną oraz pomagają w organizacji i planowaniu codziennych czynności. Dzięki temu stają się nieocenionym wsparciem zarówno w edukacji, jak i w codziennym życiu, umożliwiając pełniejsze uczestnictwo w różnych sytuacjach. Dlatego warto stosować tematyczne zestawy symboli, aby stworzyć bardziej inkluzyjne i przyjazne środowisko dla wszystkich użytkowników.

Bibliografia:

• Beukelman, D. R., & Light, J. (2020). Augmentative and Alternative Communication: Supporting Children and Adults with Complex Communication Needs. Paul H. Brookes Publishing Co.
• Bondy, A., & Frost, L. (2001). The Picture Exchange Communication System (PECS): Training Manual. Pyramid Educational Consultants.
• Prizant, B. M., Wetherby, A. M., Rubin, E., Laurent, A. C., & Rydell, P. J. (2006). The SCERTS Model: A Comprehensive Educational Approach for Children with Autism Spectrum Disorders. Brookes Publishing.
• Hodgdon, L. (2016). Visual Strategies for Improving Communication: Practical Supports for School and Home. QuirkRoberts Publishing.
• Porter, G. (2009). Communicating with Symbols: Tools for Augmentative and Alternative Communication. Speechmark Publishing Ltd.