Co to jest AAC?

Co to jest AAC?

Co to jest AAC?

Komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC) jest używana przez osoby, które nie mogą mówić, lub ich mowa jest ograniczona z różnych powodów (np. Autyzm, zespół Downa, porażenie mózgowe, ALS lub inne choroby, lub zdarzenia neurologiczne). Istnieje wiele form AAC. Niektóre osoby potrzebują korzystać z AAC stale. Inne zaś tylko przez określony czas, np. tylko wtedy gdy się denerwują. Do komunikacji można wykorzystywać gesty, obrazki, bądź symbole. Te ostatnie mogą być podawane drugiej osobie, jako pojedyncze symbole- system wymiany PECS. Można też tworzyć całe tablice komunikacyjne, stosowane pojedynczo, bądź poukładane w segregatory, jako tzw. książki komunikacyjne niskiej technologii. Można też używać tabletów z odpowiednimi programami komunikacyjnymi z systemem VOCA. Osoby z niepełnosprawnościami fizycznymi, mogą potrzebować specjalnego sposobu dostępu, np. w postaci switcha, joysticka, spojrzenia oczyma, ruchu głowy i innych umożliwiających funkcjonalną komunikację. Pisanie i czytanie to także AAC.

Więc co to jest AAC?

Komunikacja to wysyłanie i odbieranie komunikatów do i z otoczenia. Alternatywnie- oznacza inny sposób zrobienia czegoś. Jeśli nie mówię, mogę przekazać Ci komunikat w inny sposób. Wspomagająco- oznacza wsparcie mowy, innym sposobem. Tak, aby mój komunikat był dla Ciebie zrozumiały i czytelny. Pomyśl o AAC, jako narzędziach i strategiach, dzięki którym poprawi się zdolność spontanicznego i funkcjonalnego komunikowania się z innymi.

Jak wygląda AAC?

Widzisz i używasz go na co dzień. Wtedy, gdy używasz mimiki. Gestów. Obrazów. Symboli, np.  w postaci minek. Lub, gdy piszesz wiadomość, czy mail. Używasz wielu form AAC w zależności od potrzeb, sytuacji, czy osoby z którą jesteś w kontakcie. AAC obejmuje telefon, kartę zamówień w restauracji na której wskażesz palcem obrazek zamówienia, gdy nie wiesz, jak wymówić nazwę. Obejmuje komputer, gdy piszesz post na Facebook, przesyłasz wiadomość do kogoś znajomego.

Kto więc korzysta z AAC?

Wszyscy! Niemówiący potrzebują tylko trochę więcej komunikacji wspomagającej i alternatywnej, niż przeciętny człowiek.

Jak wyglądają indywidualne systemy AAC?

Istnieje wiele form systemów AAC. Jak wyglądają, zależy to od możliwości fizycznych, potrzeb i umiejętności komunikacyjnych osoby. Takie systemy mają obejmować wszystko, co pomoże komuś w przekazaniu wiadomości. Mogą być samodzielne. Obejmują gesty i język ciała. Pomyśl – jako przykład- o kciuku, jako gestu, oznaczającego aprobatę. Systemy mogą być wspomagane: długopisem i kartką, książką drukowaną, tabletem.

Symbole używane w systemach AAC

Systemy AAC często polegają na symbolach do przekazywania informacji, które można odczytać, niezależnie od języka lub umiejętności czytania i pisania. Są wizualną reprezentacją słów lub zwrotów, używanych do szybkiego i skutecznego przekazywania informacji. Użytymi symbolami mogą być gesty, fotografie, rysunki, rysunki, litery, słowa itp. Urządzenia AAC używają różnych symboli do obsługi systemu językowego. Systemy mogą wykorzystywać kombinację symboli i zdjęć w zależności od potrzeb danej osoby. Ważne będzie nauczenie słowa i znaczenia symbolu. W Polsce najczęściej używane systemy symboli to PCS- zawarte w programach: Boardmaker, CoughDrop, Tobii Communicator 5, Snap Cor itp.; Araasac- np. w programie LetMe Talk, czy symbole mówik w programie Mówik i Mówik Print.

Dostęp do symboli można uzyskać bezpośrednio za pomocą wskazywania, śledzenia oczu, śledzenia głowy, dostosowanych myszy itp. Pośredni dostęp poprzez skanowanie z użyciem switchy, umożliwia użytkownikowi wybranie symbolu z zestawu.

A co z mową?

Rodziny i nauczyciele czasami martwią się, że komunikacja wspomagająca „zastąpi” użycie mowy naturalnej. Niektórzy martwią się, że dana osoba „straci” słowa i dźwięki, jakie może wytworzyć. Inni martwią się, że dziecko może nigdy nie nauczyć się mówić, jeśli zaczniemy używać innych form komunikacji, zanim zacznie mówić samodzielnie. Badania wykazały, że AAC nie utrudnia naturalnego rozwoju mowy, a w rzeczywistości może go wzmacniać.

Kiedy powinniśmy zacząć korzystać z AAC?

Zacznij jak najwcześniej – każdy ma prawo się komunikować!

AAC może wzmocnić rozwój mowy naturalnej, języka receptywnego (to, co osoba rozumie) i ekspresyjnego (co osoba może powiedzieć) oraz słownictwa.

System AAC pomaga dzieciom uczestniczyć w różnych zajęciach i życiu domowym, w szkole lub w społeczności.

Przekazywanie pragnień i potrzeb zmniejsza frustrację.

Nie ma żadnych wymaganych umiejętności!

 

Bibliografia

Przeczytaj badania wspierające stosowanie AAC.

  • Drager, K., Light, J. i McNaughton, D. (2010). Wpływ interwencji AAC na komunikację i język dla małych dzieci o złożonych potrzebach komunikacyjnych. Journal of Pediatric Rehabilitation Medicine , 3, 303–310.
  • Millar, D., Light, J., & Schlosser, R. (2006). Wpływ augmentatywnej i alternatywnej interwencji komunikacyjnej na produkcję mowy osób z niepełnosprawnością rozwojową: przegląd badań. Journal of Speech, Language and Hearing Research , 49, 248-264.
  • Romski, MA., & Sevcik, RA, (2005). Komunikacja wspomagająca i wczesna interwencja: mity i realia. Niemowlęta imałe dzieci , 18, 174-185.
  • Schlosser, R., & Wendt, O., (2008). Wpływ augmentatywnej i alternatywnej interwencji komunikacyjnej na produkcję mowy u dzieci z autyzmem: przegląd systematyczny. American Journal of Speech-Language Pathology , 17, 212-230.